10 preguntas e respostas sobre a CSDD (Directiva sobre a dilixencia debida das empresas en materia de sustentabilidade)

A dilixencia debida é un proceso que permite ás empresas identificar, previr, mitigar e dar conta de como abordar os seus impactos adversos reais e potenciais. Neste post resumimos os aspectos máis destacados da nova directiva europea sobre a debida dilixencia das empresas en materia de sustentabilidade, centrándonos especialmente naqueles aspectos que afectan á xestión dos residuos.

‍

1.- Cales son os antecedentes da nova Directiva?

‍
A nova Directiva CSDD ou CS3D (Corporate Sustainability Due Diligence Directive ou Regulamento sobre debida dilixencia no ámbito da sustentabilidade da empresa) baséase en:

• Principios Rectores das Nacións Unidas sobre Empresas e Dereitos Humanos (2011),
• nas Directrices da OCDE para empresas multinacionais,
• sobre a importancia da conduta responsable das empresas,
• e está en liña cos estándares laborais e de dereitos humanos recoñecidos internacionalmente.

‍
Varios estados membros da UE (incluíndo Francia, Holanda e Reino Unido) xa teñen normas nacionais de debida dilixencia ESG (ambiente, social e gobernanza). A directiva de toda a UE ten como obxectivo harmonizar os marcos de execución e de responsabilidade civil e penal, así como ampliar os esforzos en todo o bloque.

‍
A aprobación desta Directiva polo Parlamento Europeo o pasado 1 de xuño deixa a nova normativa a un paso da súa aplicación definitiva.

‍
A pesar deste avance a nivel comunitario, a normativa nacional española non avanzou desde 2022, cando se abriu a rolda de consulta pública.

‍
2.- Que obxectivos persegue o CSDD?

‍
Esta proposta ten como obxectivo impoñer a dilixencia debida con respecto aos impactos adversos potenciais ou reais sobre:

• dereitos humanos (por exemplo, traballo infantil e explotación dos traballadores)
• e o medio ambiente (por exemplo, a contaminación e a perda de biodiversidade) derivadas das actividades das empresas, das súas filiais e das súas cadeas de valor globais.

‍
3.- Cal é o ámbito de aplicación do CSDD?

‍
Aplicarase ás grandes empresas da UE (máis de 500 empregados e 150 millóns de euros de facturación global) e outras empresas de alto impacto en sectores específicos (máis de 250 empregados e 40 millóns de euros de facturación global).

‍
A Directiva considera que os sectores téxtil (incluído o calzado), agrícola, pesqueiro, produtores de alimentos, animal, madeira, alimentos ou bebidas son de gran impacto; extracción, comercialización e/ou intermediación de minerais (desde metais ata gas natural); e fabricantes de produtos metálicos ou doutros minerais (con excepción de maquinaria ou equipamento).

‍
En concreto, a proposta de Directiva será de aplicación ás seguintes empresas:

‍
Empresas constituídas na UE

• Con máis de 500 empregados + facturación neta mundial de máis de 150 M€ (no último ano no que se elaboraron as contas anuais).
• Con máis de 250 empregados + facturación neta mundial de máis de 40 M€ (no último ano no que se elaboraron as contas anuais) + polo menos o 50% da súa facturación prodúcese en sectores identificados de alto impacto.

‍
Sociedades constituídas nun terceiro Estado

• Cun volume de negocio neto na UE superior a 150 M€ (no exercicio anterior ao último exercicio).
• Cun volume de negocio neto na Unión Europea superior a 40 M€ (no exercicio anterior ao último exercicio) + polo menos o 50% da súa facturación prodúcese en sectores identificados de alto impacto.

‍
A Directiva afectará ao primeiro grupo de empresas con facturación superior aos 150 millóns de euros en Europa ou Europa nos 2 anos seguintes á súa implantación, e ao segundo grupo ao cabo de 4 anos (sempre que polo menos o 50% da súa facturación se produza en zonas identificadas). sectores de alto impacto).

‍
4.- Como afectará o CSDD ás empresas de fóra da UE?

‍
Tamén estarán suxeitas as empresas extracomunitarias se cumpren os limiares mencionados (alcanzan un volume de negocio específico na UE ou xeran ingresos en sectores específicos de alto risco) e operan na UE.

‍
As empresas de terceiros países incluídas no ámbito de aplicación deberán designar un representante autorizado na UE.

‍
Aínda que a empresa quede fóra do ámbito do CSDD da UE, é probable que o aumento da presión para aliñar as operacións e as cadeas de subministración cos obxectivos ESG impulse unha lexislación similar noutras xurisdicións.

‍
5.- Como afectará o CSDD ás pemes?

‍
A presente proposta de directiva non propón normas directamente aplicables ás pequenas e medianas empresas, pero establece que, no caso de que sexan provedores ou participen dalgún xeito na cadea de subministración dunha empresa subvencionable, deberán estar aliñadas coas políticas deste último.

‍
No caso de que ditas pemes non teñan capacidade propia para cumprir as políticas da empresa, esta última será a encargada de apoialas para que poidan mellorar o seu rendemento.

‍
A proposta prevé apoios específicos para axudar ás pemes a incorporar paulatinamente aspectos de sustentabilidade na súa actividade empresarial.

‍
6.- Como afectará o CSDD ao vector residuos?

‍
O CSDD considera que para que a dilixencia debida teña un impacto significativo, entre outras medidas, debe cubrir "os impactos ambientais adversos xerados ao longo da xestión dos residuos". Estes impactos adversos prodúcense "nas propias operacións, filiais, produtos, servizos e cadeas de valor das empresas, especialmente na subministración de materias primas [...] ou na eliminación de produtos ou residuos".

‍
Cando "unha empresa obtén produtos que conteñen material reciclado, pode ser difícil verificar a orixe das materias primas secundarias". Por iso, "a empresa debe tomar as medidas adecuadas para rastrexar as materias primas secundarias ata o provedor correspondente e avaliar as materias primas". se hai información adecuada para demostrar que o material é reciclado".

‍
7.- Como se garantirá o cumprimento?

‍
Os Estados membros deberán:

• Vixiar que as empresas cumpran coas súas obrigas e, neste sentido, poderán impoñer sancións ou ditar ordes esixindo o seu cumprimento;
• Designarán unha autoridade nacional competente que garantirá a súa aplicación e que as sancións impostas sexan efectivas, disuasorias e proporcionadas. Ademais, cando as sancións sexan monetarias, terán que ser proporcionais ao modelo de negocio da empresa;
• Así mesmo, terán que habilitar un medio de comunicación para que calquera persoa física ou xurídica poida exercer o seu dereito a expor as súas preocupacións no caso de que existan sospeitas de que unha empresa puidese identificar ou mitigar un impacto adverso coas medidas de debida dilixencia adecuadas.

‍
‍
As empresas estarán obrigadas a:

• identificar e, se é necesario, previr, rematar ou mitigar o impacto negativo das súas actividades sobre os dereitos humanos e o medio ambiente, como o traballo infantil, a escravitude, a explotación laboral, a contaminación, a degradación ambiental e a perda de biodiversidade.
• supervisar e avaliar o impacto dos seus socios na cadea de valor, incluíndo non só provedores, senón tamén vendas, distribución, transporte, almacenamento, xestión de residuos, etc.

‍
8.- Como beneficiará ás empresas?

‍
A aprobación da Directiva suporá para as empresas sometidas a dita norma:

• Ter regras comúns e claras sobre a dilixencia debida no ámbito da sustentabilidade empresarial.
• Un incentivo para que os consumidores se sintan máis atraídos polos produtos fabricados de forma ética e ambientalmente sostible, feito que traerá maiores beneficios.
• Cumprir mellor as expectativas dos investidores que piden requisitos de transparencia e puntos de referencia consistentes para estar seguros dos estándares de dilixencia debida aplicados na cadea de valor.
• Reforzar a xestión de riscos e aumentar a resiliencia empresarial integrando mellor as consideracións sanitarias, ambientais e sociais nas súas estratexias comerciais.

‍
9.- Cando entrará en vigor?

‍
En xuño de 2023, o Parlamento Europeo aprobou as emendas presentadas á proposta da CSDD feita pola Comisión Europea.
A UE ten a intención de finalizar e aprobar formalmente a Lei antes de 2024.

‍
10.- Que opinan os defensores do medio ambiente, os estados membros e os representantes do sector?

Os defensores do medio ambiente sinalan lagoas na nova normativa, como a exención dalgunhas entidades financeiras e os retrasos propostos nos prazos de solicitude.

‍
Por outra banda, os Estados membros e os representantes da industria opuxéronse á escala e á ambición da actual campaña de regulación ambiental da UE, así como ao seu calendario. Os grupos do sector tamén citan o potencial da proposta de directiva para frear o investimento e abrir as comportas aos litixios contra as empresas.

‍

Para máis información:

• Onde remata a responsabilidade compartida do produtor? Miguel Varela, 19.04.2023

Fontes:

• Proposta de Directiva do Parlamento Europeo e do Consello sobre a dilixencia debida das empresas en materia de sustentabilidade e pola que se modifica a Directiva (UE). Eur Lex, 23.02.2022
• Por que é importante que os gobernos europeos se movan para regular o trato aos traballadores a nivel mundial. Forbes, 06.06.2023
• O Parlamento Europeo aproba a súa posición sobre a Directiva de Due Diligence de Sostibilidade para as empresas. Garrigues, 06.07.2023

‍
‍

‍